افشای آخرین ارزیابی آمریکا از برنامه هستهای ایران | وال استریت ژورنال: ایران برنامه بمب اتم ندارد اما مدلسازیهای کامپیوتری مرتبط را انجام داده است
رویداد۲۴ | لیلا فرهادی: لارنس نورمن خبرنگار والاستریتژورنال به همراه میشل گوردن گزارشی در نشریه وال استریت ژورنال به نقل از منابع اطلاعاتی ایالات متحده نوشته و مدعی شدهاند که ایران در موقعیت بهتری برای راهاندازی برنامه تسلیحات هستهای قرار گرفتهاست. مقامات آمریکایی به این رسانه گفتهاند ایران در حال حاضر به دنبال ساخت بمب هستهای نیست، اما درگیر فعالیتهایی است که میتواند به این امر کمک کند. به دنبال افزایش تنش در منطقه در پی ترور اسماعیل هنیه، غرب بهشدت از واکنش ایران نگران است. گزارشهایی مانند گزارشی که میخوانید نشان از این نگرانی و تمرکز و خبرسازی درباره برنامه هستهای ایران است. رویداد ۲۴ بدون هیچ نظری، و صرفاً به جهت اطلاع خوانندگانش از موضع کشورهای غربی این گزارش را منتشر میکند:
آژانسهای اطلاعاتی آمریکا: ایران در حال انجام تحقیقاتی است که موقعیتش را برای ساخت بمب ارتقا میدهد
گزارش والاستریت ژورنال به ارزیابی جدید آژانسهای اطلاعاتی آمریکا درباره ایران اشاره کرده است. در این گزارش آمده ایران در حال انجام تحقیقاتی است که آن را در موقعیت بهتری برای راهاندازی برنامه تسلیحات هستهای قرار داده است.
این رسانه به تغییر دیدگاه واشنگتن در مورد تلاشهای هستهای ایران کرده و نوشته این اتفاق در زمان حساسی رخ داده، چون ایران سوخت هستهای با غنای کافی برای چند سلاح هستهای تولید کرده است.
یک مقام آمریکایی به وال استریت ژورنال گفته که جامعه اطلاعاتی ایالات متحده معتقد است که ایران در حال حاضر برای ساخت بمب هستهای کاری نمیکند و شواهدی وجود ندارد که رهبر ایران بخواهد برنامه تسلیحات هستهای کشورش را از سر بگیرد. اطلاعات آمریکا مدعی است که ایران در حدود سال ۲۰۰۳ برنامه هستهای نظامی خود را به حالت تعلیق درآورده است.
در گزارش ماه جولای، مدیر اطلاعات ملی آمریکا به کنگره این کشور هشدار داده بود که ایران «فعالیتهایی را انجام داده که اگر بخواهد، میتواند آنها را برای تولید یک بمب اتم در موقعیت بهتری قرار دهد».
تنشها در خاورمیانه در پی ترور اسماعیل هنیه در تهران و هشدار تهران به اسرائیل برای انتقامگیری، به شدت افزایش یافته است. وال استریت ژورنال مدعی شده از آنجایی که بایدن بارها گفته که ایالات متحده هرگز اجازه نخواهد داد ایران به سلاح هستهای دست پیدا کند، احتمال اقدام نظامی آمریکا را در صورتی که واشنگتن تشخیص دهد تهران تلاشی برای ساخت بمب هستهای آغاز کرده، افزایش میدهد.
لازم به تاکید است که ایران همواره اعلام کرده که برنامه هستهای اش صرفا برای اهداف غیرنظامی است.
جمهوریخواهان در چهار سال گذشته بارها به دولت بایدن حمله کرده و مدعی شدند که برای تقویت و اجرای تحریمهای اقتصادی علیه ایران به اندازه کافی تلاش نکرده است. اما مقامات دولت بایدن میگویند تصمیم رئیس جمهور سابق آمریکا برای خروج از برجام به فعالیتهای هستهای ایران سرعت بخشیده است.
چرا ارزیابی آمریکاییها درباره برنامه هستهای ایران تغییر کرده است؟ | یک مقام آمریکایی: ایران در حال پرکردن شکاف علمی موجود برای ساخت بمب اتم است
وال استریت ژورنال نوشته: کارشناسان آمریکایی میگویند که محرک تغییر در ارزیابی اطلاعاتی جدید، کارهای تحقیقاتی علمی و مهندسی است که ایران در یک سال گذشته انجام داده است.
این مقام آمریکایی گفته، تحقیقاتی که ایران انجام میدهد «میتواند شکاف علمی را که تهران برای تسلط بر توانایی ساخت سلاح با آن مواجه بوده، کاهش دهد»، اگرچه اطلاعات ایالات متحده معتقد است که این تحقیقات زمان مورد نیاز کشور برای ساخت سلاح را کوتاه نمیکند.
این مقام آمریکایی به وال استریت ژورنال گفته: در گذشته، برخی از این کارها که در حال حاضر در جریان است، نشانهای از این تلقی میشد که تهران به دنبال توسعه سلاحهای هستهای است. اما آژانسهای اطلاعاتی ایالات متحده در حال تجدیدنظر در معیارهای خود برای ارزیابی فعالیتهای هستهای ایران با توجه درسهایی هستند که از برنامه هستهای ایران گرفتهاند.
نهادهای اطلاعاتی آمریکا: ایران برنامه تولید بمب ندارد اما مدلسازیهای کامپیوتری مرتبط با تسلیحات هستهای انجام داده است
سخنگوی دفتر مدیر اطلاعات ملی آمریکا به وال استریت ژورنال گفته: ایران برنامه هستهای نظامی فعالی ندارد.
به گزارش این رسانه آمریکایی، مقامات این کشور هیچ جزئیاتی در مورد ماهیت کاری که گمان میرود ایران در حال انجام آن است، ارائه نکردند. با این حال، به گفته منابع آگاه، در ماههای اخیر نگرانیهایی در میان مقامات اسرائیلی و آمریکایی در مورد تحقیقات مرتبط با تسلیحات که توسط ایران انجام میشود، از جمله مدل سازی کامپیوتری و متالورژی وجود داشته است.
بیشتر بخوانید: از حاکمیت یکدست تا حرکت به سمت بمب اتم | میراث ابراهیم رئیسی برای ایران چه بود و بعد از او چه خواهد شد؟
وال استریت نوشته: این فعالیتها (نظیر تولید اورانیوم بسیار غنیشده و اورانیوم فلزی که بخشی از تولید قطعات مورد نیاز برای یک بمب اتم است) در واقع در منطقه خاکستری (موقعیتی که روشن نیست قابل قبول است، یا نیست) قرار گرفته است. فعالیتهای تحقیقاتی ایران عموماً کار دوگانه است و به تهران اجازه میدهد ادعا کند که این کار برای اهداف غیرنظامی است.
ادعای آمریکاییها: ایران قصد دارد از پیشرفتهای هستهای به عنوان اهرم در برابر فشارهای بینالمللی استفاده کند
تحقیقات ایران تنها دلیل نگرانی نیست. این رسانه مدعی است که ارزیابی ایالات متحده نشان میدهد: «در سال جاری افزایش قابل توجهی در بیانیههای عمومی ایران در مورد تسلیحات هستهای وجود داشته است که نشان میدهد این موضوع در حال تبدیل شدن به یک تابو است.»
گزارش اطلاعاتی اضافه میکند که حتی اگر ایران به ساخت بمب ادامه ندهد، تهران به دنبال سوءاستفاده از نگرانی بینالمللی در مورد سرعت برنامهاش «برای تبدیل کردن آن به اهرم مذاکره و پاسخ به فشارهای بینالمللی» است.
گری سامور، مدیر موسسه مطالعاتی درباره خاورمیانه در دانشگاه برندیس و از مقامات سابق کاخ سفید در دولت اوباما به وال استریت ژورنال گفته: «اکنون که ایران بر تولید اورانیوم با درجه تسلیحاتی مسلط شده، گام منطقی بعدی از سرگیری فعالیتهای تسلیحاتی برای کوتاه کردن زمان مورد نیاز برای ساخت یک بمب هستهای پس از اتخاذ یک تصمیم سیاسی است.»
پس از خروج ایالات متحده از توافق هستهای، ایران برنامه غنیسازی اورانیوم خود را به طور گسترده گسترش داد. آنتونی بلینکن، وزیر امور خارجه آمریکا ماه گذشته گفت که احتمالاً ایران «یک یا دو هفته» طول میکشد تا اورانیوم غنیشده با درجه تسلیحاتی لازم برای یک سلاح هستهای تولید کند. کارشناسان میگویند که ایران در حال حاضر به اندازه کافی اورانیوم غنی شده با درجههای مختلف دارد تا بتواند در عرض شش ماه چندین سلاح هستهای را سوخت رسانی کند.
وال استریت ژورنال: ایران کار بر روی اجزای حیاتی ساخت کلاهک هستهای موشک را آغاز کرده
وال استریت مدعی شده: ایران برنامه موشکی پیشرفته دارد و کار بر روی اجزای حیاتی ساخت کلاهک هستهای مانند تولید فلز اورانیوم را از سر گرفته است.
آریل لویت، یکی از اعضای ارشد برنامه سیاست هستهای در بنیاد کارنگی و یک مقام سابق اسرائیلی، با اشاره به ارزیابیهای جامعه اطلاعاتی ایالات متحده به وال استریت گفته «من ارزیابی آنها را که میگویند رهبری ایران تصمیمی برای نظامی کردن برنامه نگرفته، قبول دارم. اما معتقدم که آنها حداقل دانشمندان خود را از فعالیتهایی که به آنها اجازه میدهد ایران را به بالاترین سطح آستانه هستهای برسانند، منع نکردهاند.»
این رسانه مدعی شده: شواهد زیادی از جمله آژانس بینالمللی انرژی اتمی و آرشیوهای ضبط شده توسط اسرائیل در سال ۲۰۱۸ وجود دارد که نشان میدهد تهران تا سال ۲۰۰۳ برنامه جامع تسلیحات هستهای داشته است. کارهای گذشته شامل پیشرفتهایی در بسیاری از زمینههای کلیدی تولید کلاهک و همچنین تحقیقات مرتبط با سلاحسازی بوده است.
وال استریت نوشته: ارزیابی آمریکاییها میگوید فعالیت نظامی هستهای ایران در سال ۲۰۰۳ متوقف شده است، اما آژانس بینالمللی انرژی اتمی میگوید ایران پس از سال ۲۰۰۳ هم به کارهای تحقیقاتی مرتبط با تسلط بر دانش تسلیحات هستهای ادامه داده است. برخی کارشناسان و مقامات آمریکایی معتقدند که ایران در طول دو دهه گذشته به نوعی به این کار ادامه داده است و به تسلط کامل در ساخت بمب نزدیک شده است.
به گفته کارشناسان، این تحقیقات برای مثال شامل اصلاح دانش در مورد آغازگرهای نوترونی برای شروع سریع واکنش زنجیرهای در یک سلاح هستهای، کار بر روی سیستمهای هدایت موشکهای حامل کلاهک یا جداسازی کلاهک از موشک بوده است.
برجام به بازرس بینالمللی اجازه میداد از مکانهایی که ایران ممکن است در آن فعالیتهای مرتبط هستهای انجام دهد، بازدید کنند. با این حال، این بازرسیها در واکنش به خروج آمریکا از برجام متوقف شده است.
آندریا استریکر، پژوهشگر بنیاد دفاع از دموکراسیها در گفتگو با وال استریت ژورنال مدعی شده: «کارهای تسلیحاتی که اخیرا از طرف ایران مشاهده شده، احتمالا نوک کوه یخ فعالیتهای بسیار بیشتر آنهاست. ایالات متحده باید فورا آژانس بینالمللی انرژی اتمی را برای بازرسی بسیج کند.»
با این حال سخنگوی دفتر مدیر اطلاعات ملی آمریکا به وال استریت گفته: جامعه اطلاعاتی آمریکا در موقعیت خوبی برای شناسایی فعالیتهای ایران برای ساخت سلاح هستهای قرار دارد.
اما برخی از کارشناسان به این توانایی شک دارند. دیوید آلبرایت، بازرس سابق تسلیحاتی که ریاست مؤسسه علوم و امنیت بینالملل را در آمریکا بر عهده دارد، مدعی شده «تولید یک بمب هستهای خام برای ایران ممکن است کمتر از شش ماه طول بکشد و ایران در گذشته موفق شده ایالات متحده و دیگران را در مورد تواناییهای هستهایاش فریب دهد.»